حکمت 147 نهج البلاغه،طولانی ترین کلام حکیمانه ی امیر بیان حضرت علی(ع) در میان حکمت های نهج البلاغه میباشد. کمیل بن زیاد که از خواص اصحاب امام (ع) است،نقل میکند که امام(ع)دست مرا گرفت و به خارج از کوفه برد،آنگاه آه پر دردی کشید و سخنانی را بیان فرمود.در این مجال سیری داریم بر این گفتار حکیمانه ی امیر مومنان(ع):

امام(ع) در بخش نخست این حکمت با تشبیه دل انسان به ظرف،بحث ظرفیت و شرح صدر را به طور اجمال مطرح میفرمایند و بهترین قلوب را پذیراترین آنها میدانند.سپس حضرت مردم را با سه دسته تقسیم میکنند.معیارامام(ع ) در این تقسیم بندی، علم و دانش اندوزی است،که این معیار نشانگر اهمیت دانش از دیدگاه اسلام میباشد."عالمان ربانی" اولین دسته از مردم هستند که از علم و دانش در جهت رسیدن به کمال انسانی بهره میبرند؛"دانشجویان الهی" که به همین انگیزه علم را از دانشمندان  ربانی دریافت میکنند، گروه دوم از مردم میباشند و گروه سوم که خود را به نور دانش روشن نکرده اند و در پناهگاه مطمئن علم پناه نگرفته اند به تعبیر امام(ع)، "همج رعاع" یعنی پشه هایی هستند که با باد به هر سویی میروند و دنبال هر سر و صدایی راه می افتند.

در بخش دوم این گفتار حکیمانه امام(ع) با دلایل روشنی برتری علم را بر ثروت بیان میکنند. از دیدگاه امام(ع)، علم از انسان محافظت میکند در حالی که انسان باید نگهبان ثروت باشد؛ علم با بخشش نقصان نمی پذیرد در حالی که ثروت با انفاق کاهش می یابد و نیز صاحبان ثروت با زوال ثروت نابود میشوند در حالی که دانشمندان تا روزگار باقی است،جاودانند.

کمیل میگوید: امام(ع) در اینجا به سینه مبارک اشاره کردند و فرمودند: "در اینجا دانش فراوانی انباشته است،ای کاش کسانی را می یافتم که می توانستند آن را بیاموزند". آنگاه امام (ع) حاملان علم را به چهار گروه تقسیم بندی میفرمایند و هر گروه را به دلیلی شایسته حمل علم الهی نمی دانند: گروه اول؛ تیز هوشان غیر قابل اعتماد(که دین را وسیله دنیاطلبی قرار داده و با نعمت ها و حجت های الهی بر مردم فخر میفروشند) گروه دوم؛تسلیم شدگان بی بصیرت (که چون ژرف اندیشی لازم را در شناخت حقیقت ندارند،دچار شبهه و تردید در حق میشوند) گروه سوم؛ لذت جویان اسیر شهوت و گروه چهارم؛ ثروت اندوزان حریص هستند –که به تعبیا امام(ع) این دو گروه اخیر بیش از هر چیز به حیوانات شبیه هستند- و شایستگی و ظرفیت پذیرش دانش الهی را ندارند.

در آخرین قسمت این گفتار حکیمانه امام (ع)، اهل بیت (ع) را به عنوان مصادیق اتم و اکمل "عالمان ربانی"معرفی می نمایند. امام(ع) آنها را "حجت های الهی" بر روی زمین میدانند که هرگز زمین از آنها خالی نخواهد بود.آنها کسانی هستند که علم با "حقیقت بصیرت" به سوی آنها هجوم آورده و روح یقین را دریافته اند؛ با بدن هایی زندگی میکنند که ارواحشان به عالم ملکوت پیوند خورده است و آنها جانشینان خدا بر روی زمین هستند.

نوشته: محمد حسین تقوایی

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: